Atasözleri deyince aklınızda binlerce söz geliyor değil mi? Hatta aramızda kimsenin duymadığı atasözlerini bilen bile vardır. Lakin bazı kafamızı karıştıran ve güncellenmesi gereken atasözleri yok mu? Yani “Söz gümüş ise sukut altındır” sözünü bir düşünün isterim. Karşılığında fazla tevazu vasat insanlardan nasihat dinlemeye neden olmuyor mu peki? Öyleyse bazı atasözlerinin belki de literatürden kaldırılması gerekiyor. Aklıma ilk gelenler arasında:
• Bal tutan parmağını yalar.
• Devletin malı deniz, yemeyen domuz.
• Yavuz hırsız ev sahibini bastırır.
• Tutulmayan hırsız beyden büyüktür.
Aklıma gelenler bunlar. Durup düşününce hırsız olanı neredeyse öven bu sözlerin bir an önce unutturulması gerekmez mi? Bazı kültürlerin yanlışlığını kabul ediyoruz. “Berdel” meselesi mesela, toplumda derin yaralar bırakılmış ve günümüzde fazlaca ayıplanarak yok olan bir durum olmuş. Ya da filmlere konu olan “Eğreti gelin” meselesi. Günümüzün doğruları ile örtüşmeyen çağdaş yaşamdan uzak bu gibi durumları göz önünde bulundurduğumuz da ortaklaşabileceğimiz sonuçlar ortaya çıkıyor. Kültürel zenginliğimize sahip çıkmamız gerektiği kadar toplumsal ahlaki değerlerimizi sarsabilecek söylemlerin de kademeli olarak ortadan kaldırılması gerektiği kanaatindeyim.
Özetle;

• Bal tutanın kovanın sahibi ile helalleşip ihtiyaç sahipleri ile paylaşabildiği,
• Devletin malı, halkın emeği ve alın teri olduğu için kutsal sayılıp kul hakkı gözeterek yine halk için kullanılması gerektiğini,
• Refah düzeyi yüksek olan toplumların, ihtiyaçlarını bir eve girerek değildi sosyal devlet anlayışı ile gidermesi gerektiğini,
• Tutulmayan hırsızında beyden büyük değil utanması gereken bir birey olduğunu yüzüne gererek ifade etmemiz gerektiğini korkmadan cesurca söyleye bilmek kıymetlidir.
Belki atalarımız bu tutumumuzu takdir eder ve bizimle gurur duyacağı manevi bir güce sahip olur. Kim bilir belki de literatürden kaldırılması gereken sözlerden en çok onlar mutlu olur. Kim bilir?